کمانچه را میتوان یکی از سازهای اصیل موسیقی و مهمترین آنها بعد از سه تار دانست، که نه تنها در موسیقی دستگاهی، بلکه در موسیقی مقامی نیز کاربرد فراوانی دارد
این ساز، پایهای به شکل میلهی فلزی داشته و جنس چوب به کار رفته در آن عمدتا از درختان توت و افراست.
طول کمانچه از پایه فلزی تا صراحی (قسمت فوقانی سرپنجه) حدود 75 سانتیمتر میباشد..
کمانچه، سازی زهی-آرشه ای و از سازهای ملی ایران است. این ساز وسعت صدایی گسترده (بیش از 4) دارد، ولی در عین حال ظرافت خاصی نیز در آن شنیده میشود.
بسیاری ساز کمانچه را تکامل یافتهی "رباب" میدانند. نوعی از این ساز در میان قوم لر رایج است که پشت آن باز بوده و "تال" خوانده میشود.
کمانچه را در حالت نشسته، به طوری که نوازنده آن را به حالت عمودی و در دست چپ گرفته و انگشتان دستش در طول دسته حرکت کرده، و آرشه را با دست راست به صورت افقی و در حرکات رفت و برگشت بر سیمها میکشد، مینوازند
در این مقاله نگاهی انداختیم به ساختار و خاستگاه این ساز اصیل موسیقی ایران .
این کاسه تقریبا کرهای شکل و توخالیست. سطح بالایی آن باز و روی آن پوشیده از پوست بوده و رویش خرک را نصب میکنند.
قسمت دهانه از پوست نازک آهو، بز و یا بره است.
دسته ساز لولهای مانند و از جنس چوب است که طول آن 25 و قطر آن 3 سانتیمتر میباشد.
خرک از جنس چوب یا استخوان به طول 4 و ارتفاع 2 سانتیمتر است. خرک توسط دو پایهی کوچک روی پوست کاسه قرار میگیرد.
سرپنجه در ابتدای طول دسته قرار داشته و چوبی است. سطح روی آن توخالی بوده و چهار گوشی به صورت دو به دو، و در بالای آن تاج (یا تنگ جلی) گرفته است.
کمانچه چهار گوشی به تعداد سیمهای ساز، و به شکل میخ سرپهن از جنس چوب دارد، که در طرفین سر پنجهاند. قسمت پهن گوشی برای کوک کردن به چپ و راست میچرخد.
چوب باریک و کم ارتفاعی است که به اندازهی عرض دسته بوده و بین سرپنجه و دسته قرار میگیرد. سیمها از روی شیارهای کم عمق آن عبور میکنند و به گوشیها وصل میشوند.
قطعهای کوچک از جنس چوب یا فلز، که در انتهای بدنه کاسه نصب میشود و یک سیم به آن بسته میشود.
میلهای باریک، فلزی و متحرک به طول 10 سانتیمتر، که هنگام نوازندگی یک سر آن با پیچ به انتهای کاسه بسته میشود و سر دیگر آن روی پا یا زمین قرار میگیرد.
کمانچه دارای 4 سیم با ضخامتهای مختلف است.
وسعت معمول صدای کمانچه نزدیک به 3 اکتاو است، ولی به علت وجود کوکهای متفاوت، تمامی فواصل موسیقی (پرده، نیم پرده و ربع پرده) در این ساز قابل اجراست.
از شاخصترین نوازندگان کمانچه میتوان از حسین خان اسماعیل زاده، علی اصغر بهاری، مجتبی میرزاده، کیهان کلهر و اردشیر کامکار نام برد.
کاخن قدمت زیادی ندارد. در ابتدا کولیهای اسپانیا در کنار ساز گیتار روی جعبههای میوه ریتمهایی را برای رقص اجرا میکردند که بعدها شکل سازی مستقل به خود گرفت و به کاخن امروزی تبدیل شد.
این ساز از اواخر قرن هجدهم میلادی توسط آفریقایی تبارهای پرو، موسوم به آفرو-پروییها مورد استفاده بود، اما بعدها در سراسر آمریکا، فیلیپین و اسپانیا رواج یافت.
در اواخر قرن نوزدهم، نوازندگان کاخن تغییراتی را در صدادهی و ساختار آن پدید آوردند.
در زبان اسپانیایی کاخن به معنی صندوقچه و یا جعبه است، برای نواختن این ساز ، نوازنده بر روی آن نشسته و با ضربات کف دست و انگشتان بر روی صفحه جلویی و کناری میکوبد.
این ساز عمدتا در موسیقی آفرو-پرویی و سبکهای معاصر فلامنکو و جَز مورد استفاده قرارمیگیرد.
در این مقاله نگاهی میندازیم به تاریخچه و ساختار این ساز
ساختار کاخن شبیه به جعبهای شش وجهیِ مکعب مستطیل است که پنج وجه آن را از یک لایه نازک چوب به ضخامت ۲ تا ۳.۱ سانتیمتر میسازند و وجه ششم را با یک تخته سه لایه نازک میپوشانند. این وجه که سرِ کاخن است را، "تاپا" میگویند و حفرههای صدا در کنارش تعبیه میشوند.
فاکتورهایی که در صوت کاخن مانند ارتفاع، حجم، طنین و کاراکتر تاثیر گذارند، عبارتند از: اندازه و شکل ساز، جنس و ضخامت چوب مورد استفاده در ساخت و اندازه و محل تعبیه حفرههای صدا .
برای ساخت صفحه "تاپا"، معمولا از چوب درختهای گیلاس، ماهون و افرا استفاده میشود، در حالی که بقیه قسمتهای کاخن را از چوب کاج، صنوبر و یا سایر چوبهای سفید و مرغوب میسازند.
این نوع کاخن ها فنر و یا سیم گیتار دارند و صدای یکنواختی تولید میکنند، ولی قابلیت تنظیم را ندارند.
این نوع کاخنها دارای فنر یا سیم گیتار هستند، ولی صدایشان هم قابل تغییر است. این مدل از سازها در نوع فنری، قابلیت شل شدن و پخش کردن صدای چوب، و در نوع سیمی، قابلیت کوک شدن مثل گیتار را دارند.
منبع:بلاگ ماژورین
مزایای آموزش آنلاین
با گسترش امکان دسترسی آسان به کامپیوتر و اینترنت ، آموزش آنلاین در همه ی زمینه ها از جمله موسیقی رشد قابل توجهی داشته . خیلی از مردم به خاطر زندگی شلوغ و ترافیک کاری و نداشتن وقت برای حضور در کلاس ها از آموزش آنلاین خیلی خیلی استقبال کردند ، به علاوه ی اون علاقه مندان به موسیقی در شهرها و روستاهای کوچیک هم که به اساتید و کلاس های با کیفیت دسترسی ندارند ، یادگیری آنلاین موسیقی رو فرصت خیلی خوبی برای یادگیری میدونند.
کیفیت مدرس
یکی از خوبی های آموزش آنلاین اینه که دیگه به ترافیک نمیخوریم ، در نتیجه هیچوقتم کلاسمون دیر نمیشه! یه کلاس مثل کلاس گیتار که معمولا نیم ساعته ، اگه یه ربع دیر برسی یا اصن نرسی باهم فرقی نداره. ز طرفی هزینه کلاس خصوصی با یه مدرس خوب و حرفه ای تقریبا زیاده ولی آموزش آنلاین بهمون یه مدرس خوب با یه هزینه معقول میده!
زمان کلاستو خودت انتخاب کن
برای کلاس های آنلاین یه عالمه انتخاب داری که ساعت کلاست کی باشه . میتونی هر معلمی که خواستیو داشته باشی تو ی هر ساعتی از شبانه روز که خودت انتخاب میکنی! پس بهترین گزینه رو برای خودت انتخاب کن.
کلاستو ضبط کن
بزرگترین فایده ی کلاس آنلاین اینه که ویدیوشو داری و هروقت خواستی میری سراغشون . چیزایی رو که یاد گرفتی بارها و بارها کار میکنی . حتی میتونی ویدیو کلاسو رو ببری عقب و از اول ببینی !
امکان ضبط تو کلاس حضوری تقریبا سخت و یا حتی بعضی وقتا غیرممکنه . ولی وقتی کلاست آنلاین باشه درست بعد از کلاس ، درسی که یادگرفتی رو مرور میکنی.
قبل کلاس گرم کن!
وقتی کلاسمون آنلاینه قبل کلاس کلی وقت داریم که گرم کنیم . پس بهترینو به استادمون ارائه میدیم ! بارها و بارها آکورد میگیریم تا اون قطعه ای روکه دوسش داریم حرفه ای اجرا کنیم . بدن استرس و بدون ترس از اشتباه.
بدون ارتباط فیزیکی!
خب االان پاندمی شده و هممون یه جورایی مجبوریم بیشتر تو خونه بمونیم . از طرفی ام نمیخوایم از موسیقی دور باشیم و یادگیری باید ادامه داشته باشه . تو یک کلاس آنلاین نیاز به ارتباط فیزیکی نیست ، مثلا اگه مریض بشیم دیگه نگران خودمون و دیگران نیستیم .
در آخر اینکه ، آموزش آنلاین میتونه فرصت یادگیری رو با همه ی مشکلات و ترافیک کاری و مریضی و هرچیز دیگه ای برامون فراهم کنه و نذاره که از چیزی که دوسش داریم ، مثل موسیقی ، مثل گیتار دور بمونیم.
منبع:بلاگ ماژروین